Hệ thống quản lý an toàn thực phẩm ISO 22000:2018 được xây dựng dựa trên nền tảng của việc thực hành các nguyên tắc HACCP, GMP trong toàn chuỗi thực phẩm. Trong đó, việc nhận biết các quá trình trọng yếu, phân tích các mối nguy, xác định các điểm kiểm soát tới hạn… để thiết lập các biện pháp kiểm soát thích hợp kết hợp với thực hành và theo dõi sự tuân thủ được xem là những yếu tố then chốt dẫn tới thành công.

Những thay đổi của phiên bản ISO 22000:2018 so với phiên bản ISO 22000:2005 trước đó có thể được liệt kê bên dưới đây: 

THAY ĐỔI TỪ CẤU TRÚC HLS

Bối cảnh kinh doanh cùng các bên quan tâm: 

Trong Điều 4.1, về các vấn đề bên ngoài và nội bộ, giới thiệu các điều khoản mới để xác định và giám sát hệ thống kinh doanh

Trong Điều 4.2, về các nhu cầu và mong đợi của các bên quan tâm, giới thiệu nhu cầu xác định và hiểu các yếu tố có thể (có khả năng) ảnh hưởng đến việc đạt được kết quả mong muốn của hệ thống quản lý.

Tăng cường sự nhấn mạnh về cam kết lãnh đạo và quản lý:

Tiêu chuẩn đưa ra các yêu cầu mới để thể hiện sự tích cực tham gia và chịu trách nhiệm về hiệu quả của hệ thống quản lý cũng như tất cả các thành viên trong hệ thống quản lý đều có quyền góp ý để cải tiến hệ thống được tốt hơn.

Quản lý rủi ro:

Trong Điều 6.1 có đưa ra các yêu cầu xác định, xem xét và, khi cần thiết, hành động để giải quyết bất kỳ rủi ro nào có thể tác động (hoặc tích cực hay tiêu cực) đến kết quả dự kiến của hệ thống quản lý.

Trong phiên bản mới ISO 22000:2018 có bổ sung tăng cường vào các mục tiêu nhằm kiểm soát để cải tiến, đưa ra các yêu cầu mở rộng liên quan đến thông tin liên lạc. Bổ sung thêm các yêu cầu về sách hướng dẫn an toàn thực phẩm hoặc hồ sơ lưu trữ bản cứng ít nghiêm ngặt hơn, chỉ yêu cầu doanh nghiệp kiểm soát được không bắt buộc mọi thủ tục phải được ghi chép lưu trữ bản cứng.

MỘT SỐ CẢI TIẾN ĐƯỢC BỔ SUNG TRONG TIÊU CHUẨN ISO 22000:2018

Chu kỳ PDCA

Tiêu chuẩn chứng nhận ISO 22000 phiên bản 2018 được cải tiến nhằm làm rõ chu kỳ Plan – Do – Check – Action (Kế hoạch – Triển khai – Kiểm tra – Hành động cải tiến), Bổ dung hơn 1 chu trình PDCA bằng cách bổ sung hai chu kỳ riêng biệt trong tiêu chuẩn làm việc cùng nhau: một bao gồm hệ thống quản lý và một bao gồm các nguyên tắc của HACCP.

Chu trình PCDA trong ISO 22000:2018 được mô tả tóm tắt như sau:

• Lập kế hoạch: Thiết lập các mục tiêu của hệ thống và quá trình của nó, cung cấp các nguồn lực cần thiết để chuyển giao các kết quả, xác định và giải quyết các rủi ro & cơ hội.
  
• Thực hiện: Thực hiện những gì đã hoạch định.
  
• Kiểm tra: Theo dõi và (khi có thể) đo lường các quá trình và các sản phẩm, phân tích và đánh giá thông tin và dữ liệu hình thành từ việc theo dõi, đo lường và các hoạt động xác nhận, và báo cáo các kết quả.
  
• Hành động: Thực hiện các hành động cải tiến kết quả hoạt động khi cần thiết.
  

Phạm vi được mở rộng thêm:

Phạm vi tiêu chuẩn ISO 22000:2018 mở rộng hơn cho phép các tổ chức trực tiếp hoặc gián tiếp hoạt động trong chuỗi thực phẩm nên bao gồm cả thực phẩm động vật, thức ăn cho động vật không sản xuất lương thực cho con người.

Một số định nghĩa quan trọng được thay đổi:

Cụm từ ‘Tác hại’ được thay thế bằng ‘hiệu ứng sức khỏe bất lợi’ nhằm đảm bảo tính nhất quán với định nghĩa về nguy cơ về an toàn thực phẩm. Việc sử dụng ‘bảo đảm’ làm nổi bật mối quan hệ giữa người tiêu dùng và sản phẩm thực phẩm, dựa trên sự đảm bảo an toàn thực phẩm.

Trong Điều 5.2.2: có cụm từ truyền đạt chính sách an toàn thực phẩm: Yêu cầu quản lý một cách rõ ràng để tạo điều kiện cho các nhân viên hiểu rõ các chính sách an toàn thực phẩm.

Hệ thống quản lý an toàn thực phẩm Mục tiêu: Thiết lập các mục tiêu cho hệ thống quản lý an toàn thực phẩm được quy định cụ thể hơn trong Điều 6.2.1 và bao gồm các mục như v.d. ‘Phù hợp với yêu cầu của khách hàng’, ‘được giám sát’ và ‘được xác minh’.

Kiểm soát các quy trình, sản phẩm hoặc dịch vụ được cung cấp bên ngoài – Điều 7.1.6: Điều khoản này giới thiệu sự cần thiết phải kiểm soát các nhà cung cấp sản phẩm, quy trình và dịch vụ (bao gồm các quy trình thuê ngoài) và đảm bảo truyền thông đầy đủ các yêu cầu liên quan. yêu cầu hệ thống quản lý.

Thêm vào đó có một số thay đổi quan trọng trong ISO 22000:2018 so với ISO 22000:2005 liên quan đến hệ thống HACCP.

Sự khác nhau giữa chứng nhận ISO 22000 và FSSC 22000

BẢNG SO SÁNH CÁC ĐIỀU KHOẢN GIỮA 2 PHIÊN BẢN ISO 22000:2018 VÀ ISO 22000:2005

Về cơ bản thì phiên bản này bao gồm tất cả các yêu cầu tương tự đối với Hệ thống quản lý chất lượng như các tiêu chuẩn sửa đổi khác. Điểm khiến cho tiêu chuẩn này trở nên đặc biệt đối với các tổ chức trong ngành thực phẩm nằm ở một số yêu cầu kỹ thuật cụ thể. Khoản 8 của tiêu chuẩn quy định các yêu cầu đó, về cơ bản đảm bảo an toàn thực phẩm ở mức độ kỹ thuật. Những yêu cầu này là:

• Lập kế hoạch và kiểm soát vận hành – cách tổ chức lập kế hoạch vận hành (xử lý) và đồng thời kiểm soát an toàn thực phẩm
• Các chương trình tiên quyết (PRP) – xác định các điều kiện và hoạt động cơ bản cần thiết để duy trì môi trường vệ sinh trong suốt chuỗi thức ăn
• Hệ thống truy xuất nguồn gốc – một hệ thống để theo dõi các nguyên vật liệu từ các nhà cung cấp và xác định được giai đoạn đầu tiên cũng như cuối cùng của lộ trình phân phối sản phẩm.
• Chuẩn bị sẵn sàng và đối phó với các tình huống khẩn cấp – xác định tất cả các tình huống khẩn cấp và sắp xếp để giải quyết chúng
• Kiểm soát mối nguy – bao gồm việc tiến hành phân tích mối nguy, định nghĩa và xác nhận các biện pháp kiểm soát, chuẩn bị các kế hoạch HACCP (các điểm kiểm soát tới hạn) và/hoặc OPRP (chương trình hoạt động tiên quyết).
• Cập nhật thông tin để xác định các PRP và kế hoạch kiểm soát mối nguy
• Kiểm soát giám sát và đo lường – cách tổ chức kiểm soát các hệ thống giám sát và đo lường của mình
  Thẩm tra liên quan đến các PRP và kế hoạch kiểm soát mối nguy – cách PRP và kế hoạch kiểm soát mối nguy được xác minh và phân tích
• Kiểm soát sự không phù hợp của sản phẩm và quá trình – cách tổ chức kiểm soát các sản phẩm và quy trình không tuân thủ của mình, bao gồm các tiêu chí thu hồi hoặc rút tiền
• Những yêu cầu này đã được giải thích và cung cấp đầy đủ chi tiết về cách bạn cần quản lý và đảm bảo an toàn thực phẩm cho tổ chức của mình.
  

VỀ LỘ TRÌNH CHUYỂN ĐỔI ISO 22000:2018

Lộ trình chuyển đổi phiên bản iso 22000:2005 sang phiên bản ISO 22000:2018

Đối với các tổ chức đã được chứng nhận theo tiêu chuẩn ISO 22000:2005 trước ngày 18 tháng 6 năm 2018

Giá trị hiệu lực của giấy chứng nhận vẫn được giữ nguyên cho tới khi hết thời hạn ghi trên giấy chứng nhận;

Trong thời hạn hiệu lực của giấy chứng nhận, các tổ chức có thể đăng ký để được chứng nhận chuyển đổi sang tiêu chuẩn ISO 22000:2018 trong lần đánh giá giám sát, trong lần đánh giá chứng nhận lại hoặc đánh giá chuyển đổi riêng.

Đối với các tổ chức đã được chứng nhận theo tiêu chuẩn ISO 22000:2005 trong thời gian chuyển đổi từ 30 tháng 6 năm 2018 đến hết 18 tháng 6 năm 2021

Tổ chức/ Doanh Nghiệp hiện có thể lựa chọn đánh giá chứng nhận theo cả tiêu chuẩn ISO 22000:2005 hoặc ISO 22000:2018. Tuy nhiên, phiên bản ISO 22000:2005 chỉ có thời hạn hiệu lực tối đa đến hết ngày 18 tháng 6 năm 2021.

Theo hướng dẫn tại mục 1.1 thì các tổ chức được chứng nhận theo tiêu chuẩn ISO 22000:2005 có thể lựa chọn để chuyển đổi.

Đối với các tổ chức được chứng nhận sau ngày 18 tháng 6 năm 2021

Sau năm 2021 thì toàn bộ các tổ chức sẽ chỉ có thể đăng ký được chứng nhận theo tiêu chuẩn ISO 22000:2018.

MỘT SỐ LƯU Ý VỚI ĐƠN VỊ CHUẨN BỊ CHUYỂN ĐỔI HỆ THỐNG QUẢN LÝ

Khi tổ chức quyết định và có kế hoạch cho việc chuyển đổi từ hệ thống cũ ISO 22000:2005 lên phiên bản mới ISO 22000:2018 cần lưu ý một số vấn đề như sau:

• Tổ chức cần xây dựng kế hoạch chuyển đổi cụ thể và văn bản hóa cụ thể.
• Cập nhật hệ thống quản lý an toàn thực phẩm để đáp ứng các yêu cầu của tiêu chuẩn ISO 22000:2018;
• Tổ chức việc thực hiện hoạt động đánh giá nội bộ trong tổ chức/ doanh nghiệp và xem xét lãnh đạo để xác nhận sự sẵn sàng của hệ thống đáp ứng đủ với hệ thống mới;
• Đăng ký đánh giá chuyển đổi với tổ chức đánh giá chứng nhận khi hệ thống quản lý an toàn thực phẩm đã sẵn sàng.

>>> Sự khác nhau giữa ISO 22000 và HACCP là gì ? Nên chọn chứng nhận 1 hay 2