Mới đây ngày 5/1 thì Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội tổ chức Hội nghị giải trình về tình hình xử lý tro xỉ của các nhà máy nhiệt điện than, chất thải thạch cao và xỉ lò của các nhà máy sản xuất phân bón, hóa chất.

Theo như báo cáo của Bộ Công thương thì hàng năm lượng tro xỉ phát sinh từ các nhà máy nhiệt điện than khoảng 12,2 triệu tấn/ năm. Cụ thể miền Bắc chiếm 60% tổng lượng thải, miền Trung chiếm khoảng 21% và miền Nam có chiếm 19% tổng lượng thải.

Hội nghị giải trình về tình hình xử lý tro xỉ của các nhà máy nhiệt điện than, chất thải thạch cao phosphogymsum và xỉ lò của các nhà máy sản xuất phân bón, hóa chất. Ảnh: TTXVN 

“Trong năm 2017, lượng tro xỉ tiêu thụ đạt gần 4 triệu tấn, chiếm khoảng 30% lượng phát sinh, trong đó miền Bắc tiêu thụ khoảng 3,25 triệu tấn. Đối với chất thải từ các nhà máy hóa chất, phân bón, hiện đã có một vài đơn vị thành công trong xử lý chất thải phosphogypsum (gyps) của một nhà máy hóa chất phân bón thành thạch cao nhân tạo, có khả năng thay thế thạch cao tự nhiên, làm nguyên liệu đầu vào cho sản xuất vật liệu xây dựng như xi măng. Tuy nhiên, các doanh nghiệp này đang hoạt động cầm chừng, hoặc chậm triển khai dự án do đầu ra tiêu thụ sản phẩm còn hạn chế”, Thứ trưởng Bộ Công thương Hoàng Quốc Vượng cung cấp thông tin.

Đại diện Bộ Công Thương nhận định, việc tiêu thụ và xử lý tro xỉ gặp nhiều khó khăn do một số nguyên nhân và liên quan đến trách nhiệm của nhiều bộ, ngành và kiến nghị sửa đổi Luật Bảo vệ môi trường năm 2014 để bảo đảm an ninh năng lượng.

Theo đó, đề nghị Quốc hội xem xét ban hành nghị quyết về việc phát triển nhiệt điện để bảo đảm an ninh năng lượng gắn với công tác bảo vệ môi trường; bổ sung trách nhiệm của Chính phủ ban hành nghị định về phát triển ngành công nghiệp môi trường, tạo cơ sở pháp lý cho phát triển ngành công nghiệp này, cũng như hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về thiết bị xử lý môi trường; đề nghị Chính phủ sửa đổi Nghị định số 38/2015 theo hướng bổ sung công cụ pháp lý cho các bộ, ngành trong việc quản lý tro, xỉ; quy định đặc thù về quản lý loại chất thải này, góp phần tháo gỡ rào cản về giấy phép trong nghị định này. Bên cạnh đó, xây dựng chính sách nhằm hạn chế sử dụng gạch nung tại các địa phương, khu vực đặt các nhà máy nhiệt điện, để giảm sử dụng đất sét, sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyên tro, xỉ từ mỗi nhà máy…

Tại hội nghị giải trình, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cho biết, tính đến tháng 12-2018 đã có 17 tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về sử dụng tro, xỉ từ nhà máy nhiệt điện, và Bộ đang giao các đơn vị nghiên cứu một số đề tài để hoàn thiện toàn bộ hệ thống quy chuẩn, tiêu chuẩn liên quan. Tuy nhiên, hệ thống quy chuẩn, tiêu chuẩn hiện nay hoàn toàn có thể hướng dẫn các địa phương sử dụng tro xỉ từ nhà máy điện nhiệt than cho sản xuất vật liệu xây dựng.

Thứ trưởng Bộ Công thương Hoàng Quốc Vượng cũng cho biết, trong thời gian tới, Bộ Công thương sẽ làm việc với Bộ Xây dựng, Bộ Khoa học và Công nghệ để thống nhất giải pháp sử dụng tro xỉ từ nhà máy nhiệt điện vào công tác san lấp mặt bằng.

Giải pháp cấp bách là hoàn thiện các tiêu chuẩn, quy chuẩn để giải quyết có hiệu quả vấn đề về tro xỉ, thạch cao

Kết luận Hội nghị, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển nhấn mạnh, đây là vấn đề bức xúc cần phải giải quyết, nếu không có giải pháp hiệu quả để tái sử dụng sẽ vừa gây lãng phí nguồn tài nguyên, vừa tiềm ẩn nguy cơ ô nhiễm môi trường đất, nước và không khí khu vực xung quanh, vừa nảy sinh các vấn đề xã hội khác.

"Với cách thức như hiện nay, tới năm 2030, chúng ta phải đối mặt với vấn đề của 422 triệu tấn tro, xỉ tồn đọng, chưa kể đến lượng lớn thạch cao. Vấn đề đặt ra hiện nay là sớm khắc phục các hạn chế, hoàn thiện các cơ chế, giải pháp để tái sử dụng tro xỉ, thạch cao. Các ý kiến đóng góp tại hội nghị cho thấy, vấn đề này phụ thuộc nhiều vào cơ chế, chính sách và hoàn thiện các tiêu chuẩn, quy chuẩn" - Phó Chủ tịch Quốc hội nói.

Các quốc gia trên thế giới luôn khuyến khích sử dụng tro xỉ, thạch cao trong xây dựng đường sá, làm phụ gia trong sản xuất xi măng, bê-tông và vật liệu xây dựng. "Như vậy, tro xỉ không phải chỉ là chất thải, mà phải coi là nguồn nguyên liệu, chúng ta cần đưa ra giải pháp để sử dụng hiệu quả, phải quy định để tro xỉ trở thành một loại hàng hóa, một loại tài nguyên. Loại nào không độc hại, phù hợp làm nguyên liệu sản xuất và trong công trình xây dựng thì công bố hợp chuẩn, hợp quy để sử dụng. Loại nào chứa các thành phần độc hại, phải xử lý theo quy trình" - Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Tuy nhiên, hiện nay lại có tình trạng ách tắc, do đó cần làm rõ các vấn đề về cơ chế chính sách, tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật để triển khai hiệu quả trên thực tế. Do đó, Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, phải rà soát lại tổng thể các luật, chính sách; ban hành, hoàn thiện ngay các tiêu chuẩn, quy chuẩn về sử dụng tro, xỉ, thạch cao...; xem xét lại quy hoạch, rà soát công nghệ của các nhà máy nhiệt điện, hóa chất, phân bón... để tận dụng hiệu quả nguồn tro xỉ thải, tạo điều kiện cho tái sử dụng, sản xuất, tiêu thụ.

Theo: VietQ.vn