CÔNG TY TNHH CHỨNG NHẬN KNA 

"Quality Innovation"

ISO 9001 và HACCP - Điểm giống và khác nhau

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và yêu cầu ngày càng cao về chất lượng và an toàn thực phẩm, việc áp dụng các tiêu chuẩn quản lý chất lượng là điều cần thiết với các doanh nghiệp. Và trong số những tiêu chuẩn đó, ISO 9001 và HACCP là hai tiêu chuẩn nổi bật. Hãy cùng KNA CERT tìm hiểu sự giống và khác nhau giữa ISO 9001 và HACCP và lợi ích doanh nghiệp đạt được khi tích hợp cả hai tiêu chuẩn qua bài viết dưới đây.  


Giới thiệu tiêu chuẩn ISO 9001 và HACCP 

Tiêu chuẩn ISO 9001 

ISO 9001 là một phần của bộ tiêu chuẩn ISO 9000, tập trung vào hệ thống quản lý chất lượng (QMS). Được phát hành lần đầu tiên vào năm 1987 và cập nhật qua nhiều phiên bản, tiêu chuẩn ISO 9001 cung cấp các nguyên tắc và yêu cầu cần thiết để một tổ chức duy trì và cải tiến hiệu quả hoạt động, đảm bảo sản phẩm hoặc dịch vụ phù hợp với yêu cầu của khách hàng cũng như các yêu cầu pháp lý. 

iso 9001 và haccp

Phiên bản mới nhất, tiêu chuẩn ISO 9001:2015, đặt mạnh vào tư duy dựa trên rủi ro, lãnh đạo và sự tham gia của nhân viên ở mọi cấp độ. Tiêu chuẩn này áp dụng cho mọi loại hình tổ chức, bất kể quy mô hay lĩnh vực, và là một công cụ giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình, giảm thiểu lỗi và đảm bảo chất lượng sản phẩm dịch vụ một cách nhất quán. 

ISO 9001 không chỉ là một hệ thống tài liệu, mà là một chiến lược quản lý chất lượng toàn diện nhằm xây dựng sự tin cậy với khách hàng, gia tăng hiệu suất và cải thiện lợi thế cạnh tranh. 

Tiêu chuẩn HACCP 

HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points) là một hệ thống quản lý chủ động về an toàn thực phẩm, giúp phát hiện và kiểm soát các mối nguy tiềm ẩn trong quá trình sản xuất, chế biến, và phân phối thực phẩm. Ra đời vào những năm 1960, HACCP ban đầu được phát triển bởi NASA và Pillsbury nhằm đảm bảo thực phẩm an toàn cho các sứ mệnh không gian. 

Hệ thống HACCP dựa trên bảy nguyên tắc cơ bản, bao gồm: phân tích mối nguy, xác định các điểm kiểm soát tới hạn (CCP), thiết lập giới hạn tới hạn, thiết lập quy trình giám sát, quy định các hành động khắc phục, xác minh hệ thống, và lập hồ sơ tài liệu. Những nguyên tắc này đảm bảo rằng các mối nguy về sinh học, hóa học, và vật lý đều được xác định và kiểm soát chặt chẽ ở mỗi bước của chuỗi cung ứng thực phẩm. 

Với sự công nhận toàn cầu, HACCP không chỉ giúp các doanh nghiệp thực phẩm đảm bảo an toàn thực phẩm mà còn gia tăng uy tín thương hiệu, đáp ứng các yêu cầu pháp lý và tăng cường niềm tin của người tiêu dùng. Hệ thống HACCP có thể áp dụng cho mọi loại hình sản xuất, từ nuôi trồng, chế biến đến cung cấp thực phẩm, và là tiêu chuẩn nền tảng cho nhiều hệ thống an toàn thực phẩm quốc tế, bao gồm ISO 22000. 

Sự khác nhau giữa ISO 9001 và HACCP 

ISO 9001 và HACCP đều là các tiêu chuẩn quản lý nhưng khác nhau về mục tiêu, phạm vi, và cách tiếp cận. Dưới đây là một số điểm khác biệt chính giữa ISO 9001 và HACCP: 

1. Mục tiêu 

  • ISO 9001: Tập trung vào quản lý chất lượng toàn diện cho mọi loại hình tổ chức nhằm đảm bảo sản phẩm và dịch vụ đáp ứng yêu cầu của khách hàng và cải tiến liên tục. 
  • HACCP: Hướng đến đảm bảo an toàn thực phẩm, xác định và kiểm soát các mối nguy có thể ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng trong ngành thực phẩm. 

2. Phạm vi áp dụng 

  • ISO 9001: Áp dụng cho mọi ngành nghề, lĩnh vực, từ sản xuất, dịch vụ, thương mại đến giáo dục. ISO 9001 không chỉ giới hạn trong ngành thực phẩm. 
  • HACCP: Được thiết kế đặc thù cho ngành thực phẩm và đồ uống, áp dụng cho các doanh nghiệp sản xuất, chế biến và phân phối thực phẩm nhằm ngăn ngừa các nguy cơ ảnh hưởng đến an toàn thực phẩm. 

3. Nguyên tắc cơ bản 

  • ISO 9001: Dựa trên bảy nguyên tắc quản lý chất lượng như sự hướng vào khách hàng, vai trò lãnh đạo, cải tiến liên tục, và ra quyết định dựa trên bằng chứng. 
  • HACCP: Dựa trên bảy nguyên tắc kiểm soát mối nguy, từ phân tích mối nguy đến xác định điểm kiểm soát tới hạn (CCP), thiết lập giới hạn tới hạn và các biện pháp khắc phục. 

iso 9001 và haccp

4. Cách tiếp cận 

  • ISO 9001: Có cách tiếp cận tổng quát và hệ thống hóa, giúp tổ chức quản lý và tối ưu hóa mọi quy trình liên quan đến chất lượng, từ khâu thiết kế đến cung cấp sản phẩm, dịch vụ. 
  • HACCP: Tập trung vào việc kiểm soát mối nguy trong từng bước của chuỗi cung ứng thực phẩm. Cách tiếp cận này mang tính phòng ngừa, giúp phát hiện và loại bỏ các mối nguy tiềm ẩn trước khi chúng gây ảnh hưởng. 

5. Chứng nhận 

  • ISO 9001: Là chứng nhận quốc tế, áp dụng cho mọi tổ chức muốn khẳng định năng lực quản lý chất lượng của mình. 
  • HACCP: Là chứng nhận về an toàn thực phẩm và thường được yêu cầu bởi các cơ quan quản lý hoặc khách hàng trong ngành thực phẩm. HACCP có thể kết hợp với các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm khác như ISO 22000. 

6. Đối tượng chính của tiêu chuẩn 

  • ISO 9001: Tất cả các phòng ban, quy trình trong tổ chức đều được quản lý để nâng cao chất lượng sản phẩm và dịch vụ. 
  • HACCP: Tập trung vào các bộ phận liên quan trực tiếp đến an toàn thực phẩm như sản xuất, chế biến, bảo quản, và phân phối thực phẩm. 

ISO 9001, HACCP đều có vai trò quan trọng, nhưng chúng phục vụ các mục tiêu khác nhau. ISO 9001 giúp nâng cao chất lượng chung, trong khi HACCP đặc thù cho an toàn thực phẩm và bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng. 


Sự giống nhau giữa ISO 9001 và HACCP 

ISO 9001 và HACCP có một số điểm giống nhau cơ bản dù phục vụ các mục tiêu khác nhau. Dưới đây là những điểm tương đồng giữa hai tiêu chuẩn này: 

1. Tập trung vào quản lý hệ thống  

Cả ISO 9001 và HACCP đều hướng đến việc xây dựng một hệ thống quản lý chuẩn mực giúp tổ chức kiểm soát và cải thiện các quy trình. Trong chứng nhận ISO 9001, đó là hệ thống quản lý chất lượng tổng thể, còn HACCP là hệ thống quản lý an toàn thực phẩm. 

2. Cam kết cải tiến liên tục  

Cả hai tiêu chuẩn đều yêu cầu các tổ chức cam kết cải tiến liên tục trong các hoạt động quản lý. ISO 9001 hướng đến việc nâng cao chất lượng dịch vụ và sản phẩm, còn HACCP hướng đến cải tiến trong các biện pháp đảm bảo an toàn thực phẩm. 

3. Định hướng khách hàng  

Dù ISO 9001 tập trung vào việc đáp ứng yêu cầu của khách hàng, HACCP cũng nhằm đảm bảo sự an toàn của thực phẩm cho người tiêu dùng – tức là đáp ứng một nhu cầu cốt lõi của khách hàng về chất lượng và an toàn. 

iso 9001 và haccp

4. Yêu cầu quản lý rủi ro  

Cả ISO 9001 và HACCP đều yêu cầu các tổ chức áp dụng tư duy quản lý rủi ro. ISO 9001 yêu cầu đánh giá các rủi ro có thể ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm và dịch vụ, trong khi HACCP đặc biệt tập trung vào việc phát hiện và kiểm soát các mối nguy đối với an toàn thực phẩm. 

5. Yêu cầu về lưu trữ hồ sơ và tài liệu  

Cả hai tiêu chuẩn đều nhấn mạnh vào việc ghi nhận và lưu trữ hồ sơ, tài liệu cần thiết trong quy trình. Điều này giúp đảm bảo tính nhất quán và minh bạch, dễ dàng trong việc đánh giá và truy xuất khi cần thiết. 

6. Yêu cầu đào tạo và nâng cao năng lực nhân Sự  

Cả ISO 9001 và HACCP đều yêu cầu nhân viên có đủ kiến thức và kỹ năng để thực hiện các quy trình một cách hiệu quả. Đào tạo và phát triển năng lực của nhân viên là một yếu tố quan trọng trong việc duy trì chất lượng và an toàn của sản phẩm. 

7. Yêu cầu về kiểm tra, đánh giá và cải thiện  

Cả hai tiêu chuẩn đều yêu cầu kiểm tra và đánh giá nội bộ để xác định mức độ hiệu quả của hệ thống quản lý và đưa ra các biện pháp khắc phục, cải tiến khi cần. ISO 9001 yêu cầu đánh giá để đảm bảo chất lượng, trong khi HACCP tập trung vào đánh giá để ngăn ngừa mối nguy đối với an toàn thực phẩm. 

Nhìn chung, ISO 9001 và HACCP đều nhằm mục tiêu cải thiện hiệu suất và chất lượng tổng thể của tổ chức thông qua hệ thống quản lý có cấu trúc, dù khác biệt trong mục tiêu cụ thể. 

Lợi ích của việc tích hợp ISO 9001 và HACCP 

Việc tích hợp ISO 9001 và HACCP mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho doanh nghiệp, đặc biệt trong ngành thực phẩm. Hệ thống tích hợp này giúp tối ưu hóa quy trình, giảm chi phí và nâng cao hiệu quả hoạt động nhờ vào việc đáp ứng đồng thời yêu cầu về chất lượng và an toàn thực phẩm. Doanh nghiệp không chỉ đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng mà còn tăng khả năng cạnh tranh, nâng cao uy tín thương hiệu, và dễ dàng tuân thủ các quy định pháp lý. Ngoài ra, sự tích hợp này còn góp phần xây dựng văn hóa doanh nghiệp mạnh mẽ, hướng đến chất lượng và an toàn. 

iso 9001 và haccp

Tóm lại, cả ISO 9001 và HACCP đều đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo chất lượng và an toàn thực phẩm. Việc hiểu rõ sự khác nhau và tương đồng giữa hai tiêu chuẩn này sẽ giúp tổ chức bạn có những quyết định phù hợp trong việc áp dụng và tích hợp chúng để nâng cao hiệu quả hoạt động. 


Và trên đây là bài viết “ Những thông tin liên quan đến ISO 9001 và HACCP” do KNA CERT cung cấp. Nếu quý độc giả có thắc mắc về nội dung bài viết trên, vui lòng liên hệ với chúng tôi qua Hotline: 0932.211.786 hoặc Email: salesmanager@knacert.com để nhận được giải đáp.  

 

Chia sẻ

Tin liên quan