Các điều khoản trong ISO 22000 - Hệ thống Quản lý An toàn Thực phẩm
Tiêu chuẩn ISO 22000 là Hệ thống quản lý an toàn thực phẩm do tổ chức ISO phát hành. Tiêu chuẩn này ra mắt lần đầu vào năm 2005 và được cập nhật mới nhất vào nă...
Hiện nay ISO 22000 là một tiêu chuẩn phổ biến đối với các doanh nghiệp trong lĩnh vực thực phẩm. Được ra mắt lần đầu tiên vào năm 2005 , sau khi tiến hành chỉnh sửa và cải tiến, ISO 22000 phiên bản mới nhất đã ra đời. Đó chính là tiêu chuẩn ISO 22000:2018. Trong bài viết này, KNA CERT sẽ giúp doanh nghiệp tìm hiểu thêm về ISO 22000:2018 - phiên bản mới nhất của ISO 22000.
Trước khi tìm hiểu về ISO 22000 phiên bản mới nhất, các doanh nghiệp cần biết tiêu chuẩn ISO 22000 là gì? ISO 22000 là tiêu chuẩn quốc tế về hệ thống quản lý an toàn thực phẩm (FSMS - Food Safety Management System), được chấp nhận và có giá trị trên phạm vi toàn cầu. Đây là tiêu chuẩn do Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO - International Organization for Standardization) phát triển. Mục tiêu của ISO 22000 là đảm bảo an toàn thực phẩm trong toàn bộ chuỗi cung ứng, từ nhà sản xuất đến người tiêu dùng.
ISO 22000:2018 được công bố và có hiệu lực vào ngày 19 tháng 6 năm 2018. Đây là phiên bản ISO 22000 mới nhất được phát hành và sửa đổi kỹ lưỡng từ phiên bản tiêu chuẩn đầu tiên ra đời từ năm 2005. Tiêu chuẩn này không chỉ giúp các tổ chức xác định, đánh giá, kiểm soát các mối nguy về an toàn thực phẩm trong toàn bộ chuỗi cung ứng mà còn đáp ứng tốt hơn các yêu cầu và mọi thách thức về vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm hiện nay. ISO 22000:2018 thực sự hữu ích trong việc điều chỉnh định hướng chiến lược về quản lý an toàn thực phẩm của những tổ chức mong muốn hội nhập kinh tế toàn cầu.
ISO 22000:2018 là tiêu chuẩn linh hoạt, phù hợp với nhiều loại hình tổ chức trong chuỗi cung ứng thực phẩm, từ sản xuất, chế biến, vận chuyển, phân phối đến dịch vụ ăn uống và bán lẻ, bất kể quy mô hay vị trí địa lý, nhằm đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Một doanh nghiệp trong chuỗi cung cấp thực phẩm áp dụng và đạt được chứng chỉ ISO 22000:2018 được nhìn nhận là một đơn vị có hệ thống quản lý tốt an toàn vệ sinh thực phẩm và đảm bảo cung cấp các sản phẩm thực phẩm sạch sẽ, chất lượng cho người tiêu dùng.
Tất cả các tiêu chuẩn ISO đều được định kỳ xem xét và sửa đổi để đảm bảo sự phù hợp với nhu cầu thị trường. ISO 22000 version 2018 cũng không ngoại lệ. Phiên bản này được cập nhật theo xu hướng mới nhất và đáp ứng các yêu cầu về an toàn thực phẩm, giúp doanh nghiệp kịp thời ứng phó với những thách thức toàn cầu đang gia tăng. Những thay đổi của ISO 22000:2018 bao gồm:
HLS tạo ra cấu trúc chung gồm 10 điều khoản, giống với các tiêu chuẩn ISO khác như ISO 9001:2015 (hệ thống quản lý chất lượng) và ISO 14001:2015 (hệ thống quản lý môi trường). Nhờ sự đồng nhất về cấu trúc và thuật ngữ, doanh nghiệp dễ dàng tích hợp ISO 22000:2018 với các hệ thống quản lý khác. Từ đó giảm bớt chi phí, thời gian vận hành và tối ưu hóa quy trình quản lý, tăng cường tính hiệu quả.
Điều khoản 4 của ISO 22000:2018 yêu cầu tổ chức xem xét các yếu tố bên trong (4.1. Hiểu rõ tổ chức và bối cảnh của tổ chức) và bên ngoài (4.2. Hiểu được nhu cầu và mong đợi của các bên quan tâm) có thể ảnh hưởng đến hệ thống quản lý an toàn thực phẩm. Việc phân tích bối cảnh giúp tổ chức hiểu rõ hơn về môi trường hoạt động, giúp doanh nghiệp có tầm nhìn chiến lược và dễ dàng thích ứng với những thay đổi của thị trường và quy định pháp lý.
Điều khoản 5 của ISO 22000:2018 yêu cầu cao hơn về vai trò lãnh đạo và cam kết của lãnh đạo, nhấn mạnh vai trò của lãnh đạo trong việc duy trì, cải tiến hệ thống quản lý an toàn thực phẩm. Lãnh đạo phải đảm bảo cung cấp đủ nguồn lực, thiết lập các mục tiêu và cam kết cho hệ thống quản lý an toàn thực phẩm, giúp tổ chức hiểu rõ tầm quan trọng của an toàn thực phẩm và đảm bảo hiệu quả thực hiện.
Điều khoản 6 của ISO 22000:2018 yêu cầu các tổ chức hành động giải quyết rủi ro và nắm bắt cơ hội đồng thời cụ thể hơn mục tiêu của hệ thống quản lý an toàn thực phẩm và hoạch định các thay đổi để đạt được mục tiêu về an toàn thực phẩm. Tổ chức cần lên kế hoạch quản lý rủi ro cùng cơ hội để xác định và kiểm soát các mối nguy an toàn thực phẩm đồng thời chuẩn bị để ứng phó với các rủi ro tiềm tàng khác.
ISO 22000:2018 cũng phân biệt rõ ràng giữa rủi ro chiến lược và rủi ro vận hành. Rủi ro chiến lược là các yếu tố có thể ảnh hưởng đến tổ chức trong dài hạn, trong khi rủi ro vận hành liên quan trực tiếp đến an toàn thực phẩm trong các quy trình hàng ngày. Việc phân biệt này giúp tổ chức quản lý rủi ro một cách toàn diện và hiệu quả hơn.
Thay đổi này được thể hiện rõ nhất ở mục 6.2 (Mục tiêu của hệ thống quản lý an toàn thực phẩm và hoạch định để đạt được mục tiêu); mục 9.1 (Giám sát, đo lường, phân tích và đánh giá) và mục 10.1 (Sự không phù hợp và hành động khắc phục). Phiên bản trước đó có đề cập đến cải tiến, nhưng ISO 22000 phiên bản mới nhất này chi tiết hơn trong yêu cầu ở các bước, đảm bảo tính minh bạch và chủ động cải tiến liên tục của doanh nghiệp.
Ngoài các yếu tố chung về nguồn lực, cơ sở hạ tầng, môi trường làm việc được nhắc tới ở phiên bản cũ, ISO 22000 phiên bản mới nhất áp dụng cấu trúc cấp cao HLS còn bổ sung thêm mục 7.1.6 (Kiểm soát các quy trình, sản phẩm hoặc dịch vụ do bên ngoài cung cấp). Bên cạnh đó, việc truyền thông tới khách hàng và các đối tác cũng được nhắc tới trong ISO 22000:2018 đảm bảo rằng thông tin về an toàn thực phẩm được truyền đạt đầy đủ kịp thời, giúp tất cả các bên liên quan hiểu rõ và tuân thủ theo.
Tiêu chuẩn ISO 22000:2018 làm rõ chu trình PDCA (Kế hoạch – Triển khai – Kiểm tra – Hành động) và cách tiếp cận quá trình sử dụng chu trình PDCA được thể hiện ở hai cấp độ:
Chu trình PDCA trong ISO 22000:2018 có thể được mô tả ngắn gọn như sau:
Chu trình PDCA giúp tổ chức kiểm soát an toàn thực phẩm hiệu quả từ cấp độ chiến lược đến cấp độ vận hành, tối ưu hóa việc quản lý và giám sát hệ thống. Vì vậy, việc truyền thông giữa hai cấp độ là rất cần thiết.
“Tác hại” được thay thế bằng ‘hiệu ứng sức khỏe bất lợi’ để đảm bảo tính nhất quán với định nghĩa về nguy cơ về an toàn thực phẩm. Việc sử dụng thuật ngữ “bảo đảm” làm nổi bật mối quan hệ giữa người tiêu dùng và sản phẩm thực phẩm, dựa trên sự đảm bảo an toàn thực phẩm.
ISO 22000:2018 cũng mô tả rõ ràng về sự khác biệt giữa các thuật ngữ chính như: Điểm kiểm soát tới hạn (CCP), Chương trình tiên quyết điều hành (OPRPs) và Chương trình tiên quyết (PRPs). Việc phân biệt này giúp tổ chức hiểu rõ hơn về mức độ kiểm soát cần thiết đối với từng mối nguy an toàn thực phẩm trong hệ thống quản lý, từ đó xây dựng các biện pháp kiểm soát chính xác, hiệu quả hơn.
Tính từ khi được ban hành, tiêu chuẩn ISO 22000:2018 đã chính thức có hiệu lực và thay thế cho tiêu chuẩn ISO 22000 phiên bản 2005 trước đó. Trước ngày 29/06/2021 doanh nghiệp có thể lựa chọn đánh giá chứng nhận theo tiêu chuẩn ISO 22000:2005 hoặc ISO 22000:2018. Tuy nhiên, sau thời điểm này, chứng nhận ISO 22000:2005 sẽ hết hiệu lực hoàn toàn và các doanh nghiệp cần chuyển đổi sang ISO 22000:2018 hoặc các doanh nghiệp đăng ký mới chỉ được áp dụng tiêu chuẩn phiên bản năm 2018. Theo quy định, chứng nhận ISO 22000:2018 sẽ có hiệu lực trong vòng 3 năm kể từ khi doanh nghiệp được tổ chức có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận.
Tiêu chuẩn ISO 22000:2018 là phiên bản mới nhất của ISO 22000 nên sẽ có hệ thống quản lý an toàn thực phẩm phù hợp với yêu cầu thị trường và dễ dàng tích hợp với các tiêu chuẩn khác trong hệ thống tiêu chuẩn của ISO.
Theo quy định tại Nghị định 15/2018/NĐ-CP của Chính phủ thì sản phẩm của doanh nghiệp chế biến/ sản xuất thực phẩm đã đạt chứng nhận ISO 22000:2018 sẽ được ưu tiên những quyền lợi sau:
Chứng nhận ISO 22000 tạo sự tin tưởng của khách hàng và người tiêu dùng, nâng cao uy tín, hình ảnh và thương hiệu của doanh nghiệp. Từ đó, doanh nghiệp sẽ có chỗ đứng vững hơn trên thị trường và gia tăng được doanh thu, lợi nhuận của mình.
Chứng chỉ ISO 22000 thay thế cho giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn vệ sinh thực phẩm. Điều này được quy định tại điểm k Khoản 1 Điều 12 Nghị định 15/2018/NĐ-CP của Chính Phủ giúp các doanh nghiệp đáp ứng tốt hơn các yêu cầu và quy định của pháp luật.
Giấy chứng nhận ISO 22000 giúp doanh nghiệp dễ dàng thâm nhập vào thị trường quốc tế. Doanh nghiệp sẽ có cơ hội xuất khẩu sản phẩm và mở rộng phạm vi kinh doanh ra thị trường quốc tế, bao gồm cả các thị trường có yêu cầu cao về an toàn thực phẩm như thị trường Mỹ, Anh, Nhật Bản,..
Hy vọng bài viết này của KNA CERT đã cung cấp thông tin hữu ích cho quý doanh nghiệp về những điểm cải tiến của chứng nhận ISO 22000:2018. Nếu quý doanh nghiệp đang có thắc mắc nào khác, xin vui lòng liên hệ với KNA CERT theo thông tin địa chỉ dưới đây để được hỗ trợ nhanh nhất:
Tiêu chuẩn ISO 22000 là Hệ thống quản lý an toàn thực phẩm do tổ chức ISO phát hành. Tiêu chuẩn này ra mắt lần đầu vào năm 2005 và được cập nhật mới nhất vào nă...
Tiêu chuẩn ISO 22000:2005 về hệ thống quản lý an toàn thực phẩm không còn quá xa lạ với các doanh nghiệp trong lĩnh vực thực phẩm. Đây là phiên bản đầu tiên của...
Hiện nay ISO 22000 là một tiêu chuẩn phổ biến đối với các doanh nghiệp trong lĩnh vực thực phẩm. Được ra mắt lần đầu tiên vào năm 2005 , sau khi tiến hành chỉnh...
Trong bối cảnh vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm ngày càng được đề cao, việc áp dụng tiêu chuẩn ISO 22000 để xây dựng hệ thống quản lý an toàn thực phẩm là vô cù...
Là Doanh nghiệp đầu tư vốn từ Hàn Quốc, Công ty TNHH Sekonix Vina là đơn vị có tiếng trong lĩnh vực Điện tử tại Việt Nam. Mới đây Sekonix Vina đã chọn lựa KNA C...
