Các doanh nghiệp mong muốn trở nên có trách nhiệm hơn với môi trường đang ngày càng chuyển sang sử dụng ISO 14001 – Quản lý môi trường để hỗ trợ họ. Nhưng có một Tiêu chuẩn riêng là ISO 50001 về Quản lý năng lượng. Điều này đôi khi khiến các doanh nghiệp băn khoăn không biết chắc nên sử dụng Tiêu chuẩn nào. Để xác định Tiêu chuẩn nào là phù hợp nhất – và trên thực tế nếu cả hai tiêu chuẩn đều cần thiết – hãy xem xét ISO 14001 và ISO 50001 giống và khác nhau như thế nào?

ISO 14001 LÀ GÌ?

ISO 14001 là Tiêu chuẩn quản lý môi trường. Tiêu chuẩn ISO 14001 đặt ra các tiêu chí để thực hiện Hệ thống Quản lý Môi trường (EMS) nhằm mục đích giúp các doanh nghiệp quản lý những trách nhiệm về môi trường của họ.

→ Xem thêm Tiêu chuẩn ISO 14001

Tiêu chuẩn này được thiết kế để giúp các doanh nghiệp đo lường và cải thiện tác động môi trường của họ nhằm đảm bảo rằng những hoạt động kinh doanh của họ có tác động tối thiểu đến môi trường xung quanh họ. Điều này có thể bao gồm thực hiện các nỗ lực nhằm hạn chế chất thải chôn lấp, tìm nguồn vật liệu bền vững hơn và giảm khả năng gây ô nhiễm nguồn nước địa phương. EMS của ISO 14001 có thể giúp các doanh nghiệp tiết kiệm tiền bằng cách giảm mức tiêu thụ năng lượng và nước, đồng thời hạn chế chất thải được đưa đến bãi chôn lấp.

ISO 50001 LÀ GÌ?

ISO 50001 là Tiêu chuẩn quản lý năng lượng. Nó đặt ra các tiêu chí để triển khai Hệ thống quản lý năng lượng (EnMS) nhằm cải thiện hiệu suất năng lượng và giảm việc sử dụng năng lượng.

→ Xem thêm Tiêu chuẩn ISO 50001

Tiêu chuẩn này được thiết kế để giúp giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu bằng cách giảm phát thải khí nhà kính (CO2), nâng cao hiệu quả và giảm tiêu thụ. Điều này có thể bao gồm thực hiện các nỗ lực giám sát lượng khí thải và sử dụng năng lượng, cũng như tìm nguồn năng lượng từ các nguồn tái tạo. Vì EnMS của ISO 50001 có thể giúp các doanh nghiệp giảm chi phí năng lượng bằng cách giảm mức sử dụng năng lượng và đánh giá các nguồn năng lượng của họ.

ISO 14001 VÀ ISO 50001 GIỐNG NHAU NHƯ THẾ NÀO?

Điểm tương đồng lớn nhất và có thể gây nhầm lẫn giữa ISO 14001 và ISO 50001 là từ góc độ bền vững, việc sử dụng năng lượng và môi trường có mối liên hệ với nhau. Sử dụng năng lượng ảnh hưởng đến tính bền vững của các nguồn tài nguyên thiên nhiên (dầu mỏ, khí đốt, nhiên liệu hóa thạch, v.v.), có thể gây ra sự gia tăng phát thải khí nhà kính và có thể khuyến khích sự nóng lên toàn cầu. Các sản phẩm phụ của quá trình sản xuất năng lượng cũng có thể tác động nặng nề đến môi trường. Vì điều này, có thể lập luận rằng một doanh nghiệp chỉ cần xem xét ISO 14001 thay vì ISO 50001, đặc biệt nếu mục tiêu của họ là giảm tác động đến môi trường.

Nói chung:

• Cả hai Tiêu chuẩn đều có cách tiếp cận tương tự để triển khai Hệ thống quản lý.
• Cả hai Tiêu chuẩn đều tập trung vào phương pháp Lập kế hoạch - Thực hiện - Kiểm tra – Cải tiến và khuyến khích sự tham gia của ban lãnh đạo cấp cao.
• Cả hai cũng khuyến khích việc giám sát, đo lường và phân tích những vấn đề nhằm loại bỏ nguyên nhân gốc rễ và ngăn ngừa các vấn đề tương tự trong tương lai.
• Đào tạo là một trọng tâm lớn trong cả hai Tiêu chuẩn, cả hai đều gây ấn tượng về tầm quan trọng của việc nhân viên nhận thức được Hệ thống quản lý và trách nhiệm của họ trong đó.

Một điểm tương đồng khác là cấu trúc của các Tiêu chuẩn. Như với tất cả các Tiêu chuẩn ISO được cập nhật gần đây, cả ISO 14001:2015 và ISO 50001:2018 đều sử dụng Cấu trúc cấp cao của Phụ lục-SL. Điều này có nghĩa là việc triển khai hai Tiêu chuẩn này với nhau và với các Tiêu chuẩn có cấu trúc tương tự khác sẽ dễ dàng hơn nhiều.

SỰ KHÁC BIỆT GIỮA ISO 14001 VÀ ISO 50001 LÀ GÌ?

Khi đề cập đến sự khác biệt giữa ISO 14001 và ISO 50001, sự khác biệt chính là phạm vi của Tiêu chuẩn. Trong khi cả hai Tiêu chuẩn cung cấp cho doanh nghiệp các cách để bảo vệ môi trường thông qua các chính sách, mục tiêu và quy trình, ISO 50001 thu hẹp trọng tâm của mình vào việc sử dụng năng lượng trong khi ISO 14001 xem xét bảo vệ môi trường nói chung.

Hãy suy nghĩ về nó theo các cân nhắc chính của từng Tiêu chuẩn. ISO 14001 xem xét việc sử dụng tài nguyên, quản lý chất thải và ô nhiễm, trong khi ISO 50001 quan tâm đến các chỉ số hiệu suất năng lượng và đường cơ sở năng lượng của doanh nghiệp. Vì vậy, mặc dù việc sử dụng năng lượng sẽ nằm trong tiêu chuẩn ISO 14001, nhưng nó sẽ chỉ được đề cập đến khi nó ảnh hưởng đến hoạt động môi trường. Tuy nhiên, với ISO 50001, việc sử dụng năng lượng sẽ được kiểm tra bằng cách xem xét thiết kế của thiết bị, hệ thống và quy trình được sử dụng để giảm tác động của chúng đối với hiệu suất năng lượng kém.

Một điểm khác biệt nữa là có một danh sách lớn hơn các thông tin dạng văn bản bắt buộc theo ISO 50001 khi so sánh với ISO 14001. Danh sách này bao gồm những tài liệu và hồ sơ về các chủ đề như quy trình lập kế hoạch năng lượng, đánh giá năng lượng, đường cơ sở năng lượng, các chỉ số hiệu quả năng lượng (EnPIs) và bất kỳ thông số kỹ thuật mua năng lượng nào.

Tiêu chuẩn ISO 50001 cũng có thể giúp các tổ chức lớn hơn với Chương trình Cơ hội Tiết kiệm Năng lượng (ESOS) của Chính phủ Anh. Việc triển khai ISO 50001 được UKAS chứng nhận sẽ tự động hoàn thành các nghĩa vụ của họ theo chương trình – tất cả những gì doanh nghiệp cần làm là thông báo cho Cơ quan Môi trường về việc tuân thủ của họ.

LÀM THẾ NÀO ĐỂ LỰA CHỌN GIỮA ISO 14001 VÀ ISO 50001?

Để quyết định Tiêu chuẩn nào là tốt nhất cho doanh nghiệp của mình, bạn cần xem xét điều gì quan trọng hơn đối với doanh nghiệp của mình: giảm tác động đến môi trường, trở nên tiết kiệm năng lượng hơn hay cả hai?

Đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, ISO 14001 có thể sẽ giải quyết cả ba mục tiêu này. Nó cung cấp các công cụ cần thiết để giảm tác động môi trường và khuyến khích các doanh nghiệp suy nghĩ về hiệu quả năng lượng liên quan đến mục tiêu đó.

→ Xem thêm Chứng nhận ISO 14001

Đối với các doanh nghiệp lớn hơn, đặc biệt là những doanh nghiệp sử dụng nhiều năng lượng, ISO 50001 có lẽ sẽ là lựa chọn tốt nhất, đặc biệt nếu mục tiêu chính là giảm mức sử dụng năng lượng đó. Giảm tác động môi trường của doanh nghiệp sẽ là một lợi ích bổ sung, ít nhất là về mặt sử dụng năng lượng.

→ Xem thêm Chứng nhận ISO 50001

Nếu giảm tác động môi trường cũng là một mục tiêu cho các doanh nghiệp lớn hơn, thì việc triển khai ISO 14001, bên cạnh hoặc tích hợp với ISO 50001, cũng là một lựa chọn. Cả hai Tiêu chuẩn có thể được triển khai cùng nhau khá dễ dàng do cấu trúc chung của chúng.

----------------------------------------------------------------------------------------------------

Nếu Đơn vị của bạn vẫn đang băn khoăn giữa ISO 14001 và ISO 50001, vui lòng liên hệ với KNA CERT theo số hotline: 093.2211.786 hoặc Email: salesmanager@knacert.com để được hỗ trợ.