HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points) là hệ thống quản lý an toàn thực phẩm phổ biến trên toàn cầu, giúp doanh nghiệp kiểm soát và giảm thiểu các mối nguy tiềm ẩn. Một trong những yếu tố quan trọng nhất để đảm bảo sự thành công của HACCP là điều kiện về con người trong HACCP. Hãy cùng KNA CERT tìm hiểu những yếu tố con người ảnh hưởng đến việc thực hiện HACCP và những lưu ý cần thiết cho nhân viên trong quá trình sản xuất qua bài viết dưới đây. 

Những điều kiện về con người trong HACCP 

Con người đóng vai trò trung tâm trong việc thiết lập, duy trì và cải thiện hệ thống HACCP. Vậy những điều kiện về con người trong HACCP là những điều kiện nào? 

• Sức khỏe của nhân viên HACCP 

Trước hết, sức khỏe của nhân viên đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc đảm bảo an toàn thực phẩm. Khi tuyển dụng, nhân viên phải trả lời các câu hỏi về tình hình sức khỏe, đặc biệt là những nhân viên tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm. Sau khi đã tham gia vào dây chuyền sản xuất, việc tổ chức khám sức khỏe định kỳ cho nhân viên là hoạt động bắt buộc. Điều này đảm bảo rằng chỉ những người có tình trạng sức khỏe tốt và không mắc bệnh truyền nhiễm mới được phép tiếp tục làm việc trong môi trường chế biến thực phẩm. 

• Kiến thức và hiểu biết về HACCP 

Kiến thức về tiêu chuẩn HACCP là yếu tố tiên quyết trong việc đảm bảo an toàn thực phẩm. Nhân viên phải nắm vững quy trình, tiêu chuẩn và các nguyên tắc cốt lõi của HACCP. Điều này bao gồm khả năng nhận biết các mối nguy tiềm ẩn (vật lý, hóa học, sinh học), xác định các điểm kiểm soát tới hạn và hiểu rõ cách thức áp dụng biện pháp phòng ngừa tại từng công đoạn sản xuất.  

Tổ chức đào tạo thường xuyên sẽ giúp nhân viên cập nhật những thay đổi về quy định thực hành đảm bảo an toàn thực phẩm mới nhất. Nếu nhân viên thiếu kiến thức hoặc không được đào tạo đúng cách, nguy cơ xảy ra sự cố trong quy trình sản xuất sẽ tăng cao, gây ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sản phẩm. Bởi vậy, doanh nghiệp phải đầu tư mạnh vào công tác đào tạo, giúp nâng cao năng lực và sự hiểu biết của đội ngũ nhân viên về HACCP. 

• Trách nhiệm và tuân thủ quy định 

Trách nhiệm cá nhân và tuân thủ quy định là nền tảng quan trọng trong việc duy trì một hệ thống HACCP hiệu quả. Mỗi nhân viên cần phải hiểu rõ vai trò của mình trong việc giảm thiểu rủi ro cho an toàn thực phẩm. Điều này bao gồm việc tuân thủ các quy trình đã được thiết lập, chẳng hạn như thao tác đúng theo từng bước hướng dẫn, ghi chép và báo cáo kịp thời các vấn đề phát sinh trong quá trình sản xuất.  

Sự thiếu sót trong việc tuân thủ quy định có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, từ mất kiểm soát các điểm tới hạn đến nguy cơ ô nhiễm sản phẩm. Do đó, trách nhiệm của nhân viên không chỉ nằm ở việc thực hiện đúng nhiệm vụ mà còn phải chủ động phát hiện và giải quyết các vấn đề tiềm ẩn. Ý thức trách nhiệm cao giúp tạo ra một môi trường làm việc chuyên nghiệp và đáng tin cậy. 

• Kỹ năng vận hành và kiểm soát 

Kỹ năng vận hành và kiểm soát thực tế là yếu tố không thể thiếu trong việc duy trì sự hiệu quả của hệ thống HACCP. Nhân viên phải có khả năng thao tác chính xác với các công cụ, thiết bị và hệ thống giám sát tại các điểm kiểm soát tới hạn. Điều này đòi hỏi sự thành thạo trong việc nhận diện mối nguy, quản lý các công đoạn sản xuất và điều chỉnh các biến số khi cần thiết để đảm bảo an toàn thực phẩm. Kỹ năng này không chỉ đảm bảo quy trình được thực hiện theo đúng tiêu chuẩn mà còn giúp nhân viên phát hiện sớm các sai lệch hoặc sự cố trong quá trình sản xuất. Khả năng xử lý tình huống linh hoạt và nhanh chóng là cần thiết để ngăn ngừa rủi ro và duy trì sự liên tục trong quy trình sản xuất. 

• Ý thức vệ sinh cá nhân 

Ý thức vệ sinh cá nhân của nhân viên là một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sản phẩm. Nhân viên cần duy trì các quy chuẩn vệ sinh cá nhân nghiêm ngặt, bao gồm việc rửa tay thường xuyên, sử dụng trang phục bảo hộ như găng tay, khẩu trang, mũ và quần áo bảo hộ phù hợp trong suốt quá trình làm việc. Việc không tuân thủ các quy định về vệ sinh cá nhân có thể dẫn đến ô nhiễm chéo trong quá trình sản xuất, gây ảnh hưởng tiêu cực đến an toàn thực phẩm và sức khỏe người tiêu dùng. Ngoài ra, nhân viên cần phải nhận thức rõ tầm quan trọng của vệ sinh cá nhân không chỉ trong các thao tác trực tiếp mà còn trong thói quen hàng ngày, như việc bảo quản và vệ sinh trang thiết bị cá nhân. Một hệ thống HACCP thành công phụ thuộc rất nhiều vào sự nghiêm ngặt trong việc thực hiện các quy định vệ sinh này. 

Nhân viên HACCP cần lưu ý điều gì? 

Trong quá trình triển khai và duy trì hệ thống HACCP, nhân viên HACCP cần lưu ý điều gì để đảm bảo an toàn thực phẩm?  

• Tuân thủ quy trình làm việc 

Việc tuân thủ quy trình làm việc theo tiêu chuẩn HACCP là một yêu cầu bắt buộc đối với tất cả nhân viên tham gia vào quá trình sản xuất thực phẩm. Mọi bước trong quy trình đã được thiết kế kỹ lưỡng để đảm bảo an toàn thực phẩm, từ việc chuẩn bị nguyên liệu cho đến khâu đóng gói cuối cùng. Nhân viên cần thực hiện đầy đủ và chính xác từng bước như đã được hướng dẫn, đảm bảo rằng không có sự sai lệch nào xảy ra. Điều này không chỉ giúp duy trì sự nhất quán trong chất lượng sản phẩm mà còn hạn chế tối đa các rủi ro, từ đó bảo vệ người tiêu dùng và danh tiếng của doanh nghiệp. 

• Thực hiện báo cáo kịp thời 

Trong môi trường sản xuất thực phẩm, bất kỳ dấu hiệu nhỏ nào về mối nguy tiềm ẩn hoặc sự cố trong quá trình đều có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng nếu không được xử lý kịp thời. Vì vậy, nhân viên cần có trách nhiệm quan sát kỹ lưỡng và báo cáo ngay lập tức khi phát hiện bất kỳ vấn đề nào như máy móc hỏng hóc, lỗi trong quy trình hoặc sự xuất hiện của vật lạ trong thực phẩm. Việc báo cáo kịp thời giúp đội ngũ quản lý nhanh chóng đưa ra biện pháp khắc phục, ngăn chặn các rủi ro lớn hơn và đảm bảo an toàn sản phẩm. 

• Tham gia đào tạo thường xuyên  

Kiến thức và tiêu chuẩn liên quan đến HACCP liên tục được cập nhật để phù hợp với những thay đổi mới trong ngành thực phẩm. Vì thế, các nhân viên cần chủ động tham gia các khóa đào tạo, huấn luyện định kỳ nhằm nâng cao hiểu biết và nắm vững những quy trình mới nhất. Những khóa đào tạo này không chỉ cung cấp kiến thức về an toàn thực phẩm mà còn giúp nhân viên cải thiện kỹ năng vận hành, xử lý tình huống khẩn cấp, cũng như nâng cao ý thức trách nhiệm đối với công việc của mình. Đây là một phần không thể thiếu để duy trì hiệu quả của hệ thống HACCP. 

• Kiểm soát vệ sinh cá nhân 

Vệ sinh cá nhân là một trong những yếu tố quan trọng nhất để đảm bảo sự an toàn trong sản xuất thực phẩm. Mỗi nhân viên cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về vệ sinh cá nhân như rửa tay kỹ càng bằng dung dịch khử trùng trước khi bắt đầu công việc và sau khi tiếp xúc với các bề mặt không liên quan đến thực phẩm. Ngoài ra, việc mặc đồ bảo hộ như găng tay, mũ bảo hộ và quần áo bảo hộ cũng giúp ngăn chặn nguy cơ nhiễm bẩn vào thực phẩm. Việc này không chỉ bảo vệ sự an toàn của sản phẩm mà còn thể hiện sự chuyên nghiệp và trách nhiệm của nhân viên trong quá trình làm việc. 

Điều kiện về con người trong HACCP là yếu tố then chốt quyết định sự thành công của hệ thống quản lý an toàn thực phẩm. Việc trang bị cho nhân viên kiến thức, kỹ năng và ý thức trách nhiệm trong công việc sẽ giúp đảm bảo sản phẩm luôn đạt chuẩn an toàn, từ đó mang lại lợi ích bền vững cho doanh nghiệp. Tóm lại, yếu tố con người trong HACCP không chỉ giới hạn ở việc tuân thủ quy định mà còn yêu cầu nhân viên phải hiểu rõ vai trò của mình, luôn chú trọng vào vệ sinh cá nhân và không ngừng nâng cao kỹ năng thông qua các chương trình đào tạo. 

Vui lòng liên hệ với KNA CERT qua Hotline: 0932.211.786 hoặc Email: salesmanager@knacert.com nếu bạn có thắc mắc về nội dung bài viết để được giải đáp.