Được ban hành và có hiệu lực vào ngày 15/09/2015. Bộ tiêu chuẩn ISO 9001:2015 do tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế ISO ban hành để thay thế cho phiên bản trước đó là ISO 9001:2015. Với nhiều thay đổi mới mẻ hơn bám sát vào doanh nghiệp. Bộ tiêu chuẩn này dự kiến sẽ có hiệu lực trong 25 năm.

• Danh mục tài liệu theo yêu cầu của ISO 9001:2015

Bộ tiêu chuẩn ISO về Quản lý chất lượng được sửa đổi và ban hành lần 4 năm 2015. Qua 4 lần sửa đổi từ phiên bản đầu tiên cho đến nay. Bộ tiêu chuẩn ISO 9001:2015 với những thay đổi nhằm thống nhất với cấu trúc của các hệ thống quản lý khác cũng như có đưa thêm những yêu cầu mới mà phiên bản 2008 chưa đề cập. Bên cạnh đó, việc tiếp cận theo quá trình được thể hiện rõ hơn qua các yêu cầu đối với đầu vào và đầu ra và các tiêu chí đánh giá theo quá trình.

Mục đích của Tiêu chuẩn ISO 9001:2015

• Mục tiêu khi áp dụng Tiêu chuẩn ISO 9001:2015

Phiên bản ISO 9001:2015 mới ra đời với nhiều thay đổi nhằm mục tiêu quy định các yêu cầu với hệ thống quản lý chất lượng, được sử dụng nhằm nâng cao sự thỏa mãn của khách hàng. Giúp chứng tỏ khả năng cung cấp sự ổn định của sản phẩm/ dịch vụ nhàm đáp ứng các yêu cầu của khách hàng ngày một cao.

• Thời gian chuyển đổi ISO 9001 lên phiên bản mới

Thông thường khi áp dụng tiêu chuẩn ISO 9001 Doanh Nghiệp sẽ có 3 năm hiệu lực chứng nhận. Việc thay đổi từ phiên bản cũ ISO 9001:2008 sang ISO 9001:2015 các tổ chức sẽ có thời hạn 3 năm kể từ ngày tiêu chuẩn mới được ban hành để chuyển đổi. Đây là hướng dẫn của diễn đàn các tổ chức công nhận quốc tế (IAF). Điều này có nghĩa là mọi giấy chứng nhận ISO 9001:2008 sẽ hết hiệu lực sau ngày 14/09/2018 và các Tổ chức có thể xây dựng, chứng nhận ISO 9001:2015 kể từ ngày 15/09/2015.

Với những Tổ chức/ Doanh Nghiệp đang có chứng nhận ISO 9001:2008 vẫn còn hiệu lực thì cần lên kế hoạch xây dựng, chuyển đổi phiên bản trước khi giấy chứng nhận hết hạn và thời gian cuối cùng là ngày 14/09/2018.

Một số thay đổi chính của phiên bản ISO 9001:2015 so với phiên bản cũ

Phiên bản tiêu chuẩn ISO 9001:2015 có nhiều thay đổi về cấu trúc và nội dung mới so với bản ISO 9001:2008. Một số thay đổi có thể tóm tắt như sau:

Phiên bản mới của tiêu chuẩn ISO 9001:2015 thay đổi cả về cấu trúc và nội dung và được tóm tắt như sau:

1. Phiên bản mới tập trung hơn vào quản lý rủi ro:

– So với phiên bản cũ thì phiên bản mới này có nêu ra một số định nghĩa theo hướng khác. Ví dụ như “rủi ro” là kết quả không chắc chắn về một kết quả được kỳ vọng.

–Trong phiên bản mới này, ISO 9001 kêu gọi nhận thức cao hơn về rủi ro. Các doanh nghiệp cần nhận diện các rủi ro có tiềm ẩn sau khi đã xác định và đánh giá phân tích mỗi rủi ro, Doanh Nghiệp có thể quyết định chấp nhận, phòng tránh rủi ro hoặc thiết lập những phương án hành động thích hợp nhằm giảm thiểu tối đa tác động của chúng đến Doanh nghiệp.

2. Thay đổi về cấu trúc:

Điểm thay đổi lớn nhất của phiên bản mới này chính là thay đổi về cấu trúc của tiêu chuẩn ISO 9001:2015. Việc nâng cấp thành cấu trúc đồng nhất trong cả bộ tiêu chuẩn này và trở thành cấu trúc chung cho các phiên bản ISO khác về sau này nhằm thống nhất và tích hợp các bộ tiêu chuẩn khác cùng lúc được dễ dàng và thuận lợi hơn.

Dưới đây KNA Cert xin chia sẻ đến bạn bảng so sánh về hai phiên bản ISO dể bạn dễ dàng so sánh.

3. Thay đổi nội dung các yêu cầu:

– Phiên bản mới có bổ sung thêm cách tiếp cận dựa trên quá trình:

– Việc đặt tên của đầu vào, đầu ra của các quá trình được yêu cầu một cách rõ ràng trong tiêu chuẩn.

4. Sổ tay chất lượng:

Theo phiên bản mới ISO 9001:2015 thì không yêu cầu phải có sổ tay chất lượng. Tuy nhiên các yêu cầu về nội dung sẽ vẫn được duy trì.

5. Đại diện lãnh đạo về chất lượng:

Với bộ tiêu chuẩn phiên bản mới ISO 9001:2015 loại bỏ yêu cầu đại diện lãnh đạo về chất lượng phải là thành viên ban quản lý. Yêu cầu này vẫn được thiết lập nhưng không phụ thuộc vào vị trí của người giữ nhiệm vụ đó trong tổ chức.

6. Thực hiện các mục tiêu chất lượng:

Một khi doanh nghiệp lập kế hoạch thực hiện các mục tiêu chất lượng thì tổ chức cần phải xác định ai chịu trách nhiệm, thời điểm nào thì mục tiêu được xem là hoàn thành và những kết quả đạt được như nào.

7. Đối phó với rủi ro:

Doanh nghiệp phải xác định các rủi ro có thể ảnh hưởng đến việc đạt mục tiêu về sản phẩm và quá trình. Công ty phải có kế hoạch để đối phó với rủi ro và đánh giá hiệu quả của những hành động này.

8. Hành động phòng ngừa:

Hành động phòng ngùa được xem như một trong những tiêu chí chính của một hệ thống quản lý chất lượng nên trong phiên bản mới ISO 9001:2015 này không có điều khoản riêng biệt dành cho “hành động phòng ngừa”

9. Thông tin dạng văn bản:

Theo quy định trong phiên bản mới này thì ISO 9001:2015 có nêu nên khái niệm “ thông tin dạng văn bản” sẽ được thay thế các tài liệu và hồ sơ. Điều đó có quy định là những quy trình văn bản vốn được yêu cầu trước kia của tiêu chuẩn sẽ không cần thiết.

10. Xem xét của lãnh đạo:

Phạm vi xem xét của lãnh đạo sẽ được mở rộng qua việc tăng cường những khía cạnh liên quan đến “Đường lối chiến lược của tổ chức”, tập trung vào “ Những bên quan tâm” cũng như “Đánh giá rủi ro và cơ hội” trên cấp độ chiến lược.

So sánh những điều khoản tiêu chuẩn ISO 9001:2008 với ISO 9001:2015

Như vậy ISO 9001:2015 đã thay đổi so với ISO 9001:2008 với những điều sau:

Bộ tiêu chuẩn ISO 9001:2015 có xuất hiện thêm một số khái niệm mới và khái niệm rủi ro chính là trọng tâm của phiên bản mới này. Ngoài ra phiên bản mới này còn nhấn mạnh hơn vào giá trị của tổ chức và hướng vào khách hàng nhiều hơn. Chú trọng kiểm soát rủi ro giảm thiểu hơn các yêu cầu về hệ thống tài liệu đồng thời chỉ nhấn mạnh vào các hồ sơ cần phải có.

Phiên bản mới ISO 9001:2015 này không yêu cầu sổ tay chất lượng, không yêu cầu có đại diện quản lý về chất lượng hay lãnh đạo về chất lượng (QRM), các điều khoản loại trừ bằng các khoản không áp dụng, yêu cầu có các văn bản cần thiết để duy trì hoạt động và chứng minh việc thực hiện

Theo hướng dẫn của Diễn đàn các tổ chức công nhận quốc tế (IAF), các tổ chức được chứng nhận theo tiêu chuẩn ISO 9001:2008 có 3 năm kể từ ngày tiêu chuẩn mới được ban hành để chuyển đổi sang tiêu chuẩn ISO 9001:2015. Điều này có nghĩa giấy chứng nhận theo tiêu chuẩn ISO 9001:2015chỉ có thể được cấp kể từ ngày 15/09/2015 và mọi giấy chứng nhận theo tiêu chuẩn ISO 9001:2008 sẽ hết hiệu lực sau ngày 14/09/2018.

Những điểm cần lưu ý khi chuyển đổi ISO 9001:2008 sang ISO 9001:2015

Để việc chuyển đổi diễn ra một cách thuận lợi và đúng quy trình thì các tổ chức đã và đang áp dụng phiên bản ISO 9001 cũ cần thực hiện những hoạt động sau để chuyển đổi và cập nhật lên ISO 9001:2015:

• Tổ chức cần đánh giá lại hệ thống quản lý chất lượng hiện đang áp dụng để xác định những điểm chưa phù hợp theo phiên bản mới ISO 9001:2015.
• Tổ chức cần đào tạo và truyền đạt những điểm mới của tiêu chuẩn ISO 9001:2015.
• Tổ chức/ doanh nghiệp cập nhật và xây dựng các văn bản cần thiết cho hệ thống quản lý chất lượng của tổ chức nhằm đáp ứng tốt các yêu cầu của tiêu chuẩn sửa đổi.
• Tổ chức/ doanh nghiệp cần xác định tốt các hiệu lựa của hệ thống QLCL thông qua các hoạt động đánh giá nội bộ và xem xét lãnh đạo.
• Đăng ký đánh giá chứng nhận (trong lần đánh giá giám sát, đánh giá tái chứng nhận, hoặc cuộc đánh giá riêng). 

Kế hoạch chuyển đổi ISO 9001:2015

Để thực hiện việc chuyển đổi tiêu chuẩn ISO 9001:2008 sang phiên bản ISO 9001:2015 cần phải trải qua một số bước cơ bản. KNA xin chia sẻ kế hoạch chuyển đổi ISO 9001:2015 như sau:

1. Lập kế hoạch đào tạo ISO 9001:2015: tổ chức/ Doanh Nghiệp cần thực hiện việc đào tạo nhận thức cho nhân sự  của doanh nghiệp những điểm mới bổ sung của bộ tiêu chuẩn ISO 9001:2015. Kế hoạch đào tạo này cần tập trung vào nhóm chuyên gia đánh giá nội bộ và các nhân viên chịu trách nhiệm duy trì, thực hiện và phát triển ISO 9001:2015.
2. Xem xét, phân tích kỹ những điểm mới của bộ tiêu chuẩn ISO 9001:2015 và sự tương thích phù hợp với hệ thống cũ đang áp dụng. Rà soát hệ thống tài liệu, bổ sung/ duy trì các thông tin theo dạng văn bản phù hợp với quy mô và mức độ áp dụng.
3. Ban lãnh đạo tiến hành ban hành, phổ biến về hệ thống tiêu chuẩn ISO 9001:2015 cho toàn bộ doanh nghiệp áp dụng.
4. Cập nhật hệ thống quản lý chất lượng của tổ chức để đáp ứng các yêu cầu của ISO 9001:2015.
5. Đào tạo đánh giá viên nội bộ theo ISO 9001:2015. Thực hiện đánh giá nội bộ theo phiên bản ISO 9001:2015
6. Rà soát, khắc phục và cải tiến HTQLCL theo các yêu cầu của tiêu chuẩn mới.
7. Liên hệ đăng ký chứng nhận ISO 9001 với KNA CERT để thực hiện chứng nhận theo phiên bản mới.